نقش هیجانات در تصمیم گیری

هیجانات چه تاثیری بر تصمیمات ما دارند؟

نقش هیجانات در تصمیم گیری> همه ما تصور می‌کنیم خودمان را خوب می‌شناسیم و می‌توانیم پیش‌بینی کنیم که در شرایط مختلف چه رفتاری بروز می‌دهیم. در حالیکه در عمل این‌طور نیست. زیرا ما تاثیر هیجان و خشم بر رفتارمان را نادیده می‌گیریم و نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم که در آن شرایط چطور عمل خواهیم کرد. همان خشمی که در یک دعوا منجر به قتل نفر مقابل می‌شود و یا هیجانی که منجر به تجاوز می‌گردد. گرسنگی شدید، وحشت زیاد، انتقاد کوبنده، شنیدن ناسزا،… همه منجر به بروز رفتارهای نامعقول می‌گردد. این موضوع ربطی به میزان هوش، آگاهی و تجربه افراد نیز ندارد، اغلب ما در حالات هیجانی شخص دیگری می‌شویم که انگار او را نمی‌شناسیم. زمانی که هیجانات بر مغز ما تسلط دارد تشخیص درست و غلط بودن کاری دشوار است و می‌تواند منجر به صدمات جبران ناپذیری گردد. لازم است با هر دو وجه خودمان آشنا شویم، با قرارگیری در حالات احساسی مشابه، عکس العمل‌های خود را ارزیابی کنیم. حتی می‌توانیم از کسانی که تجربه شرایط مشابه را داشته‌اند سوال بپرسیم، همانطور که برای هر کار دیگری اطلاعات جمع می‌کنیم و قبل از تصمیم‌گیری ارزیابی‌های  خود را انجام می‎دهیم.

بارها شده در شرایط عادی به خود قول داده‌ایم رژیم غذایی سالمی را پیش بگیریم، ورزش کنیم و یا هر ماه بخشی از درآمدمان را پس‌انداز کنیم، اما در برابر وسوسه خوردن یک کیک شکلاتی و یا اشتیاق خرید یک ماشین جدید همة قول‌هایی که داده بودیم را فراموش می‌کنیم. این خواسته‌های ما که مغایر با اهداف و ارزش‌های ما می باشند، وسوسه نام دارند و غلبه بر آن نیاز به خودکنترلی دارد.

برای بسیاری از ما آینده غیر شفاف است و به آن اعتمادی نداریم، به همین جهت برایمان سخت است که خوشی‌های در دسترس امروز را بخاطر فایده‌های آتی به تعویق بیندازیم، هرچند باید پیامدهای این نوع طرز فکر در دراز مدت را در نظر داشته باشیم. در واقع ما در کشمکشی همیشگی بین تصمیمات با منافع زود هنگام و تصمیمات با منافع بلند مدت هستیم. از دیدگاه عصب شناختی، پاداش های کوچک فوری و پاداش‌های بزرگ‌تر در دراز مدت، بخش‌های مختلفی از مغز را فعال می‌سازند. پاداش های فوری بخش‌های احساسی مغز را فعال می‌سازد، اما پاداش‌های با تاخیر بخش‌های عقلانی مغز را فعال می‌سازد. واقعیت این است که گزینه‌هایی‌که نفع فوری دارند (مثل مصرف کیک، مصرف مواد مخدر، راحت طلبی و تنبلی) و زیان دراز مدت، به نظر جذاب‌تر می‌آیند. وقتی افراد در مورد آینده تصمیم می‌گیرند، منطقی‌تر فکر می‌کنند و گزینه‌هایی که لازم است انجام شود را انتخاب می‌کنند، اما در مورد تصمیم‌های زمان حال، بیشتر تمایل دارند کاری که دوست دارند را انجام دهند. مقابله در برابر خواسته‌های کوتاه مدت، از ما فردی مسئولیت پذیرتر و با خویشتنداری بالا خواهد ساخت که در پیشبرد اهدافش موفق عمل می‌کند.

خبر خوب اینکه شما تنها نیستید، تقریباً اکثر افراد با پدیده اهمال کاری دست و پنجه نرم می‌کنند، اما از این میان کسانی که به این ضعف خود آگاه هستند، بیشتر تلاش می‌کنند تا با کمک ابزارهای خارجی این مشکل را مهار سازند. میل به غلبه بر وسوسه و افزایش خویشتن داری همیشه از اهداف انسان‌ها بوده است.

خود کنترلی (Self Control)، توانایی کنترل افکار، احساسات و رفتار در برابر وسوسه ها و تکانش‌ها می‌باشد. خود کنترلی مانند یک ماهیچه می‌ماند که استفاده مدام از آن منجر به خستگی آن می‌شود اما بکارگیری آن در دراز مدت، باعث قدرتمند شدن آن می‌گردد.

همچنین پس از مطالعه مقاله نقش هیجانات در تصمیم گیری ،  مقاله ترس، دشمن تصمیم گیری در این رابطه مطالعه کنید.

ضعف اراده یا ضعف خودکنترلی

نقش هیجانات در تصمیم گیری > در آزمایش معروف مارشمالو که توسط دکتر والتر میشل و همکارانش طراحی شد، از تعدادی بچه 6-3 ساله در اتاق‌های جدا خواسته شد که یک مارشمالو بگیرند و دو انتخاب داشتند یا آن را بخورند یا 15 دقیقه صبر کنند و یک عدد دیگر جایزه بگیرند. کودکانی که قادر به تحمل 15 دقیقه بودند، در ارزیابی‌های آتی که روی این آزمایش‌شونده‌ها در طی سالها بعد صورت گرفت، مشخص گردید که موفقیت‌های تحصیلی بچه‌هایی که قادر به تحمل زمان بیشتری بوده اند نسبت به سایر بچه ها بالاتر بوده است. این بچه ها توانسته بودند لذت‌های آنی را برای رسیدن به اهداف بزرگ تر به تعویق اندازند. بعبارت دیگر آنها «خود کنترلی» و قدرت اراده بیشتری داشته‌اند.

گاهی وسوسه دستیابی به لذت فوری، مانع از پایبندی ما به تعهدات بلند مدت ما می‌گردد. این مشکل فقط مربوط به کارهایی نمی‌شود که بایستی فوری انجام شوند اما به تعویق انداخته می‌شوند (مانند ورزش کردن، خوردن غذای سالم، پس انداز کردن، مطالعه کردن، …) بلکه گاهی انجام کارهای غیر ضروری و غیر فوری نیز نوعی ضعف در خویشتنداری به حساب می‌آید. چک کردن مدام گوشی، سر زدن به ایمیل ها، تلفن های طولانی، تماشای تلویزیون، پرسه در شبکه های اجتماعی،….. از جمله این موارد می‌باشد.

به این نکته فکر کنید که اگر همه ما معاینات دوره‌ای پزشکی را به موقع انجام می‌دادیم و از ترس نتیجه و یا دادن آزمایش، آن را به تعویق نمی‌انداختیم، چه میزان در تشخیص زودهنگام مشکلاتی مانند سرطان، مشکلات دندان و سایر بیماریها نقش داشت و ضامنی برای داشتن زندگی بهتر و طولانی‌تر برای افراد و همچنین کاهش دهنده هزینه‌های درمان برای جامعه می‌بود. به نظر می‌رسد همانطور که نداشتن معاینه فنی خودرو برای افراد مستلزم جریمه می‌باشد بهتر است برای معاینات پزشکی نیز چنین اجباری در نظر گرفته شود. زیرا افراد در برابر قانون کمتر مقاومت می‌کنند و بودن یک نیروی خارجی نقشی محرک برایشان دارد.

نحوه غلبه بر هیجانات در پیشبرد اهداف

تحقیقات دکتر استر پاپیز (Esther K. Papies) در مورد اثر خود آگاهی بر روی دو محرک غذا و رابطه جنسی، نشان می‌دهد که حتی تصور خوردن یک غذای خوشمزه و یا دیدن تصاویر جذاب جنسی، مناطق پاداش در مغز را فعال می‌سازد، اما با افزایش توجه آگاهانه (mindful attention) یعنی آگاهی به افکار و احساسات خودمان، می‎توان توجه به این محرک‌ها را کاهش داد.

افراد موفق به احساسات و هیجانات خود آگاهی دارند و اجازه نمی‌دهند روی تصمیماتشان تاثیر بگذارد. یک راه کم کردن تاثیر هیجانات بر تصمیمات این است که تصمیم‌های بزرگ و مهم که تبعات بلند مدت دارند را صبح زود که ذهن سرحال است و دچار پیش داوری نشده است بگیرید. مزایا و معایب هر گزینه را بررسی کنید و ببنید آیا تصمیمی که می‌گیرید در راستای اهداف بلند مدت و ارزش‌های شما می باشد یا خیر.

درپی‌گیری اهداف بلند مدت خود اگر عادت کنیم که برنامه‌های خود را مرتب به تعویق بیندازیم، نه تنها به این شیوه عادت می‌کنیم بلکه انگیزه‌های خود را به مرور از دست می‌دهیم. اعلام اهداف و برنامه‌ها در حضور دیگران و مقید دانستن خود به پیروی از آن می‌تواند ابزار مناسبی برای کاهش اهمال کاری باشد. بهتر است از یک ناظر بیرونی مانند مشاور و یا شخص دانایی که قبولش دارید بخواهید در این مسیر پشتیبان شما باشد. نگران قضاوت‌های دیگران درباره خودتان نباشید. هر کار خوبی با مقاومت همراه است مهم این است که شما اراده و پشتکار خود را نشان دهید و راهی برای زدن زیر قول‌تان باقی نگذارید.

همچنین مقاله نقش شخصیت در تصمیم گیری در این رابطه مطالعه کنید.

راهکارهای افزایش خود کنترلی

جهت خواندن ادامه مقاله نقش هیجانات در تصمیم گیری با فرزانگی همراه باشید. همه افراد ظرفیت خودکنترلی محدودی دارند. این قانون در مورد بزرگسالان نیز صادق است. رفتار درست در برابر وسوسه‌های زیاد نیاز به مهارت دارد. اگر انگیزه‌های ما به حد کافی قوی باشند در برابر محرک ها کنترل بیشتری روی خود خواهیم داشت. تمرین پیوسته خودکنترلی در دراز مدت منجر به تقویت اراده خواهد شد. پژوهش‌ها نشان داده است انجام تمرینات ورزشی بصورت مداوم اثر مثبتی بر تقویت اراده و  به تبع آن افزایش خود کنترلی در زندگی افراد دارد. در واقع تقویت اراده در یک زمینه زندگی مثلاً ورزش می‌تواند بر جنبه‌های دیگر زندگی مانند تغذیه سالم، کاهش مصرف دخانیات و الکل موثر باشد.

امروزه بودن در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی وقت زیادی را از افراد می‌گیرد و همه قبول دارند که بیش از میزان مورد نیاز، وقتشان را برای موارد بی ارزش هدر می‌دهند. یک راهکار موثر برای مهار این مشکل، فعالسازی هشدار دهنده‌های زمان به هنگام استفاده از هر اپلیکیشن بیشتر از حدی که خودتان تعیین کرده‌اید می‌باشد. اینستاگرام این قابلیت را دارد که شما تنظیم کنید بعد از چند دقیقه استفاده از اپلیکیشن پیام هشدار را روی صفحه به شما نمایش دهد.

کاری که انجامش برایتان سخت است را به یک فعالیت دلچسب پیوند بزنید. مثلاً به خود قول بدهید بعد از خواندن یک فصل از کتاب، قهوه مورد علاقه تان را خواهید خورد و یا اگر ورزش کردن برایتان سخت است از دوست خود بخواهید شما را در باشگاه همراهی کند و یا موقع رفتن روی تردمیل، یک فیلم نگاه کنید.

لینک کوتاه پست: https://www.farzaanegi.com/?p=4377

اگه نظری در مورد این مطلب دارید خوشحال میشم با من در میان بگذارید….