سوگیری خود محوری Egocentric bias
سوگیری خود محوری چیست؟
گرایش به ارزش‌گذاری بیش از حد بر رفتارها و تفکرات شخصی «سوگیری خود محوری» نام دارد که تصوری خلاف واقعیت است. این سوگیری باعث می شود تمایلی برای بررسی نظرات دیگر نداشته باشیم. در واقع ما درک درستی از واقعیت مربوط به رفتار دیگران نداریم. برای مثال در زندگی زناشویی هر یک از طرفین نقش خود را در انجام امور منزل بیشتر ارزیابی می‌کند و یا در کارهای گروهی افراد سهم تلاش خود را بیشتر از سایر افراد تیم ارزیابی می‌کنند. زیرا فعالیتی که از حافظه آنها بازیابی می شود به دلیل دسترس پذیری بیشتر مربوط به فعالیت خودشان است. در مورد نتایج مثبت، آنها خود را بیشتر از دیگران لایق می دانند و در مورد پیامدهای منفی باور دارند کمتر از دیگران سزاوار آن هستند.
این سوگیری باعث می شود افراد، احساسات، باورها و افکار خود را روی دیگران فرافکنی کنند و مانع از همدلی با دیگران می شود زیرا آنها بیشتر بر احساسات خود تمرکز دارند.
حتی اگر کاری که باعث شرمندگی شما نزد دیگران شده است انجام داده باشید تصور اینکه افراد به این موضوع توجه کنند بیش از حد واقعی است زیرا فکر می کنید آنها به اندازه خودتان به شما توجه می کنند. این تمایل که افراد به ظاهر و رفتار ما توجه زیادی دارند سوگیری نورافکن (Spotligth effect) نام دارد. برای مثال فردی که سخنرانی عمومی دارد تصور می کند عصبی بودنش نسبت به آنچه واقعی است برای دیگران بیشتر آشکار است.
برای مثال دانش آموزی که نمره پایینی در یک درس گرفته است تصورش از تعداد همکلاسی‌هایی که نمره پایین گرفته اند بیش از حد واقعی است. فرهنگ های فرد گرایانه منجر به تشدید این سوگیری می شوند. در فرهنگ‌های جمع گرایانه مانند ژاپن و هند افراد با تواضع بیشتری دستاوردهای خود را به تیم نسبت می دهند. این سوگیری با اعتماد به نفس بیش از حد و خودشیفتگی در ارتباط نزدیک است.
چگونه بر این سوگیری غلبه کنیم؟
اگر تلاش آگاهانه ای برای درک تلاش سایرین صورت نگیرد این سوگیری اثر مخربی در روابط بین فردی خواهد داشت. همه افراد به دلیل سیستم شناختی خود تا حدی تحت تاثیر این سوگیری ها قرار می گیرند. برای در امان ماندن از این نوع سوگیری، آشنایی با آنها و شناخت دلیل بروز آنها، ذهن آگاهی، تقویت هوش هیجانی و بهره‌گیری از تفکر نقاد می‌تواند موثر باشد. فاصله گرفتن از خود و فکر کردن به شرایط با در نظر گرفتن همه جوانب و همچنین خودآگاهی می تواند در کاهش این سوگیری موثر باشد.
لینک کوتاه پست: https://www.farzaanegi.com/?p=4925
اگه نظری در مورد این مطلب دارید خوشحال میشم با من در میان بگذارید….
پیام بگذارید