اعتماد به نفس بیش از حد Overconfidence

اعتماد به نفس بیش از حد چیست؟

تیم فرزانگی در مقاله اعتماد به نفس بیش از حد Overconfidence خواهد گفت: این خطا یکی از قدرتمندترین و شایع‌ترین خطاهای شناختی می‌باشد و به حالتی اطلاق می‌شود که اعتماد به نفس ذهنی فرد در قضاوت‌ها بیشتر از میزان واقعی آن تصور می‌شود. یکی از دلایل بروز این خطا، اشتباه در برآورد احتمالات ذهنی است و در سه حیطه زیر بروز پیدا می‌کند:

• تخمین بیش از حد (Overestimation) عملکرد واقعی شخصی

 خودمان را باهوش‌تر، جذاب‌تر، زرنگ‌تر، ماهرتر،… از آنچه هستیم تصور می‌کنیم و احتمال موفقیت خود را در یک بازه زمانی مشخص، بیش از اندازه تخمین می‌زنیم.

• خود ممتاز بینی (Overplacement) نسبت به دیگران

 به اشتباه خود را ممتازتر و بالاتر از دیگران تصور می‌کنیم و همین موضوع باعث ترغیب فرد به رقابت با سایرین  می‌گردد.

• دقت بیش از حد (Overprecision) و بیش واضح بینی در صحت و قطعیت باورهای خود

 بیش از حد مطمئن هستیم که تصمیمات و قضاوت‌های ما دقیق است و تمایلی برای آزمودن مفروضات خود نداریم. ( اعتماد به نفس بیش از حد )

عوامل احساسی، شناختی و اجتماعی در بروز بیش اعتمادی نقش دارند. ما دوست نداریم چیزهای بد را در مورد خودمان باور کنیم. همچنین افراد دارای اعتماد به نفس بالا، قدرت نفوذ و متقاعد‌کنندگی بالایی دارند و سایر افراد آنها را توانمندتر از افراد دارای اعتماد به نفس پایین ارزیابی می‌کنند و همین امر باعث می‌شود آنها در پست‌های مدیریتی و اجرایی بیشتر دیده شوند. اما همین اعتماد به نفس بالا می‌تواند تبعات و هزینه‌های هنگفتی در بر داشته باشد، هر چند که باور به خود، حس خوبی در افراد ایجاد می‌کند. این موضوع در میان پزشکان و متخصصان نیز وجود دارد. در پژوهشی که در مورد بیماران فوت شده در بخش مراقبت‌های ویژه انجام شد مقایسه نتایج کالبد شکافی با تشخیص پزشکان در طی دوره درمان که از تشخیص خود بسیار مطمئن بودند نشان می‌داد آنها در 40 درصد از موارد اشتباه کرده بودند. هر چه باشد اطمینان در برابر عدم قطعیت ارزشمند‌تر است و بیماران نیز چنین پزشکانی را ترجیح می‌دهند.

همچنین ما دوست داریم از جهاتی خود را بهتر از دیگران بدانیم. در تحقیقی که از تعدادی راننده انجام شد،90 درصد آنها مهارت خود را در رانندگی، بهتر از رانندگان سطح متوسط گزارش کرده بودند، در حالیکه این آمار نباید از 50 درصد بیشتر می‌شد.

بیشتر افراد در اکثر ابعاد ذهنی و اجتماعی مطلوب، خود را بهتر از حد متوسط می‌پندارند. هر چند در بعضی کارهای سخت و نامتعارف مانند شعبده بازی یا بند بازی،  افراد میانگین مهارت خود را کمتر از دیگران می‌بینند.

تاثیر بیش اعتمادی در کسب و کار

 کارآفرینانی که خود را بهتر از رقبا می‌پندارند، بدون انجام تحقیقات کافی و ارزیابی توانمندی‌های خود، وارد بازارهای جدید می‌شوند و همه پس انداز خود را خرج می‌کنند و خود را در معرض ورشکستگی قرار می‌دهند.

مدیران و صاحبان کسب و کار شاید تصور کنند، اطلاعاتی که دارند بیش از اندازه دقیق است (دقت بیش از حد) و یا سطح توانمندی خود را بیشتر از رقبای خود تصور کنند (تخمین بیش از حد). برای مثال ممکن است در برآورد میزان فروش برای سال آتی، دچار بیش واضح بینی شوند، به این معنی که گاهی فروش را بیشتر و گاهی کمتر از اندازه تخمین می‌زنند. وقتی ما بیش از اندازه به تخمین ها و قضاوت های خود مطمئن باشیم، نسبت به پذیرش نظر دیگران و دیدگاههای متفاوت مقاومت خواهیم کرد و بر اساس دیدگاههای خود اقدام می‌کنیم و همین موضوع ریسک تصمیمات ما را افزایش می‌دهد.

افراد معمولاً در برآورد زمان، هزینه‌ها و ریسک‌های یک پروژه تخمین پایین‌تری دارند که به آن خطای برنامه‌ریزی (Planning Fallacy) می‌گویند. زیرا مخاطرات، اتفاقات پیش بینی نشده و تغییرات را در محاسبات خود لحاظ نمی‌کنند.

سرمایه گذارانی که دچار بیش اعتمادی می‌شوند، در بازار سهام دست به معامله‌های زیاد و پر‌حجم می‌زنند و به این ترتیب سود خود را کاهش می‌دهند.

همان‌طور که در خطای مالکیت مطرح شد ما برای داشته‌های خود ارزش ذهنی بالایی قائل هستیم. این دارایی می‎تواند عملکرد، هوش، توانایی پیش‌بینی آینده و …. باشد، که این نوع سوگیری نیز منجر به بیش اعتمادی می‌گردد. البته این تمایل در مورد خصایص مثبت بیشتر وجود دارد.

تصور اینکه ما می توانیم گذشته را بفهمیم نیز منجر به بروز خطای بیش اعتمادی و تصور توانایی پیش بینی آینده می‌گردد. بسیاری از شرکت‌های نوپا و پروژه ها فقط به همین دلیل با شکست مواجه می‌شوند. تخمین بیش از اندازه در توانایی برای پیش‌بینی آینده و در نظر گرفتن احتمال بالای وقوع رویدادهای مطلوب منجر به خطای خوش بینی می‌گردد.

روش های کاهش سوگیری بیش اعتمادی

راهکارهایی وجود دارد که می‌توان با بکارگیری آنها اثر این سوگیری را کاهش داد:

• برنامه‌ریزی دقیق‌تر و منطقی‌تر با در نظر گرفتن وقت و هزینه برای ریسکها و اتفاقات پیش بینی نشده انجام دهید.
• از افراد خبره برای مشاوه کمک بگیرید.
• همیشه هنگام هر تصمیمی احتمال خطا و عدم قطعیت را در نظر بگیرید.
• از دستاوردها و موفقیت‌های قبلی خود مغرور نشوید.

همچنین افرادی که اطلاعات بیشتری در یک زمینه به دست می‌آورند دچار سوگیری مهارت می‌شوند و تصور می‌کنند تخصص لازم در آن زمینه را به دست آورده‌اند و اعتماد به نفس غیر واقعی پیدا می‌کنند و در برابر پذیرش اینکه اشتباه می‌کنند بیشتر مقاومت دارند. حتی اگر ناگزیر به پذیرش اشتباه خود شوند دست به توجیه آن می‌زنند. تحقیقات نشان می‌دهد افراد با تحصیلات بالاتر و نیز مردان در مقایسه با زن‌ها، بیشتر دچار این سوگیری می‌شوند. لازم به ذکر است که بیش اعتمادی منجر به ظهور کارآفرینان، نوآوری‌ها و پیشرفت‌هایی در زندگی بشر گریده است.

لینک کوتاه پست: https://www.farzaanegi.com/?p=4360

اگه نظری در مورد این مطلب دارید خوشحال میشم با من در میان بگذارید….